İlk Çağ'da Türk Dünyası

Ana maddeler: Hiung-nu, Batı Hiung-nu ve Kuzey Hiung-nu

Hunlardan kalan bir kemer tokası

İlk çağ'da tüm Orta Asya'yı egemenliği altına alan devlet, Hiung-nu tanhuluğu'dur. M.Ö. 220 yıllarında kurulduğu tahmin edilen bu devlet, Türk boylarını da içinde barındıran konfederatif birliğine dayanmaktadır. M.Ö. 220 yıllarında Teoman Tanhu ve yerine geçen oğlu Motun Tanhu (Mete Han) döneminde güçlenmiştir. Hiung-nu'lar ve yarattığı tarihi etkiler M.S. 500'lere kadar sürmüştür. Bu dönemde Türk kavimleri sık sık Çinlilerle mücadeleye girmişti.

 400'lerde Türk Dünyası

Hinung-nu'nun ortadan kalktığı bu dönem; Orta Asya'nın yeniden toparlanma dönemidir. Avrupa için Avrupa Hunları'nın dönemidir. Afganistan ve çevresinde de Akhunlar'ın görüldüğü dönemdir.

Bu yıllarda kurulan Türk devletleri;

• Afganistan'da: Ak Hunlar
• Avrupa'da: Avrupa Hun İmparatorluğu

Avrupa Hun İmparatorluğu

Ana madde: Avrupa Hun İmparatorluğu

Atilanın askerleri

IV. yüzyılın sonlarına doğru Balamir'in önderliğinde batıya doğru yürüyen Hunların bir bölümü ilk defa Doğu Anadolu'ya girdiler. Balamir'in ölümünden sonra oğlu ya da torunu olduğu sanılan Uldız döneminde ise Karpat dağlarını aşıp Macaristan'a girerek burada Avrupa Hun Devleti'ni kurdular. ^{[kaynak belirtilmeli]}Avrupa Hun Devleti'nin dış politikası Uldız döneminde belirlenmiştir. Bu politikaya göre Bizans baskı altında tutulacak ve Germen kavimlerine karşı Batı Roma İmparatorluğu ile işbirliği yapılacaktır.

Uldız, Bizans'ı baskı altına almak amacıyla Trakya üzerine yürüdü. Barış isteyen Trakya valisine Güneşin battığı yere kadar her yeri zaptedebilirim diyerek Doğu Roma(Bizans)'ya meydan okudu. Türklerin gücünden çekinen Bizans, anlaşma yaparak Hunların üstünlüğünü kabul etti.

Bu dönemde Hunlar, Orta Avrupa'dan Hazar'ın doğusuna kadar uzanan geniş topraklara sahip olmuşlardı.Devletin doğu bölgesini Karaton'un yönettiği biliniyorsa da bu hükümdar hakkında fazla bilgi yoktur. Devletin en ünlü kağanı Attila zamanında Bizans yenilgiye uğratılmış, Batı Roma'ya sefere çıkmıştır.

 500'lerde Türk Dünyası

• Afganistan'da: Ak Hunlar
• Avrupa'da: Avarlar
• Kafkasya ve Karadeniz'de: Sibirler
• Orta Asya'da: Göktürkler.